1968

Van stenen woning tot statige ontvangstruimte van de bankdirecteur

De Nutsspaarbank bleef groeien en zich ontwikkelen. Er werden panden bijgekocht en het hoofdkantoor kreeg een nieuwe bestemming. In 1968 kocht de bank het monumentale buurpand: Riviervismarkt 4. En jaren later ook nummer 3. De beide gebouwen hadden toen al een lange geschiedenis die teruggaat tot de 14e eeuw.

Afbeelding
Riviervismarkt 4 in Den Haag, naast Het Nutshuis
Afbeelding
Riviervismarkt 3 ca. 1905 De Nieuwe Vischwinkel
Riviervismarkt 3 ca. 1905, De Nieuwe Vischwinkel, uit het Haags Gemeente Archief

Al in de veertiende eeuw stond er een stenen huis met erf op de plek van het huidige gebouw aan de Riviervismarkt 4. Deze woning werd gebouwd door Jacob Heynricsz Coppier. Hij was de secretaris van Willem VI, onder meer graaf van Holland en Zeeland. Coppiers zoon verkocht het pand in 1460, waarna het verschillende keren van eigenaar wisselde.

Complexe constructie van voor- en achterhuizen en uitbreidingen

Het stenen huis werd sinds 1553 bewoond door Arent Ditcksz van der Hooch. Zijn familie bleef zeker anderhalve eeuw eigenaar. Eind zestiende eeuw is het originele stenen huis vermoedelijk gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Het pand was toen het bezit van Cornelis van der Hooch, de zoon van Arent Ditcksz, en voegde voorhuizen toe aan de nieuw gebouwde woning. In 1614 verkocht hij de helft van het huis aan zijn schoonzoon. Hierdoor ontstonden er twee woningen: Riviervismarkt 3 en 4.

In de zeventiende eeuw werd een achterhuis toegevoegd. Bij een grote verbouwing in 1729 werd het huis verder uitgebreid toen de eigenaressen van nummers 3 en 4 het eens werden over de verdeling van de grond rondom de panden.

Glashandel De Wolf

Aan het einde van de negentiende eeuw werden steeds meer huizen aan de Riviervismarkt omgebouwd tot winkels en bedrijfspanden. Zo ook de panden op nummers 3 en 4. Vanaf 1895 was op nummer 4 Glashandel De Wolf gevestigd. Op nummer 3 zat in die tijd een viswinkel.

Lees meer over Glashandel De Wolf in dit artikel in Haagvaarder uit 2005.

In 1968 kocht de Nutsspaarbank het toen sterk verwaarloosde nummer 4, dat al een aantal jaren leeg stond. Vervolgens werd het gebouw aan de Riviervismarkt 3 in 1979 gekocht door de bank. In 1984 werd begonnen met een grote restauratie van beide gebouwen.

Grote verbouwing

Grote gedeeltes van het voormalige huis van Cornelis van der Hooch werden in originele staat hersteld. Glashandel De Wolf had namelijk muren weggehaald, de binnenplaats overdekt en een venster in de voorgevel verwijderd vanwege functionele overwegingen. Tijdens de restauratie werden de funderingen van het eerste stenen huis gevonden dat een grondoppervlak had van ongeveer 6,5 bij 10 meter. Ook werden er twee putten gevonden waar afval in werd gestort. Uit de putten haalden archeologen onder meer een kookpot, een bord, tegels en een vergiet uit de zeventiende eeuw. 

De restauratie van nummers 3 én 4 werd in 1986 afgerond. Vanaf dat jaar diende niet meer het hoofdkantoor op nummer 5 als ontvangstruimte van de directeur van de Nutsspaarbank, maar ‘het huis’ ernaast. De bankhal in het voormalig hoofdkantoor veranderde in een postkamer en de nieuwbouw aan de Jan Hendrikstraat (het huidige Ibis hotel) bleef fungeren als publieksentree.

Lees meer over de restauratie van Riviervismarkt 3 en 4 in dit boekje uitgegeven door de Gemeente 's Gravenhage in 1988.

Onderdeel van Het Nutshuis

Inmiddels heeft het gebouw op nummer 4 alweer andere 'bewoners' gehad. Eigenaar Fonds 1818 verhuurt het pand aan de Riviervismarkt 3 aan een advocatenkantoor en had zelf aan de Riviervismarkt 4 het eigen kantoor vanaf de oprichting in 1992 tot eind 2020 toen het fonds verhuisde naar de bovenste verdieping van buurpand Het Nutshuis. Vandaag de dag maakt nummer 4 officieel onderdeel uit van Het Nutshuis en doet het – net als nummer 5 – dienst als bedrijfsverzamelgebouw en zaalverhuurlocatie. De imposante Bestuurskamer en Directeurskamer en de knusse Tuinkamer zijn erg in trek bij uiteenlopende organisaties die in Het Nutshuis een bijeenkomst of vergadering houden.